O Αγιος Ανδρέας της οδού Λευκωσίας, ένα ιστορικό μνημείο στη γειτονιά μας

   Το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα δημιουργήθηκε από την Αγία Φιλοθέη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (16^ος αιώνας). Σ’αυτό μαρτύρησε η Αγία Φιλοθέη στις 3 Οκτωβρίου 1588. Μέσα στο ναό, μπροστά από το τέμπλο, σώζεται η κολώνα, όπου η Αγία Φιλοθέη δέθηκε και βασανίστηκε από τους Τούρκους. Το εκκλησάκι αναστηλώθηκε το 1942 από τον Αναστάσιο Ορλάνδο και αγιογραφήθηκε από τον ζωγράφο Φώτη Κόντογλου. 

Η ιστορία της Αγίας Φιλοθέης

Η κατά κόσμον Παρασκευή Μπενιζέλου, γεννήθηκε το 1522 από τον Άγγελο Μπενιζέλο και την Σηρίγη Παλαιολογίνα (γόνο της ιστορικής βυζαντινής οικογενείας). Η οικογένειά της ήταν μια από τις πιο αρχοντικές των Αθηνών. Το πατρικό της σπίτι βρισκόταν στην Πλάκα, εκεί που είναι σήμερα η Αρχιεπισκοπή Αθηνών (οδός Αγίας Φιλοθέης).  Σε ηλικία 14 ετών οι γονείς της την πάντρεψαν με τον κατά πολύ μεγαλύτερο της Ανδρέα Χειλά, γόνο πλούσιας οικογενείας. Μετά από 3 χρόνια, η Παρασκευή έμεινε χήρα και παρόλο που ήταν περιζήτητη νύφη, επιδόθηκε σε φιλανθρωπικά έργο και λίγο μετά τον θάνατο των γονιών της έγινε μοναχή, με το όνομα Φιλοθέη. Τότε δημιούργησε το μοναστήρι του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα (1571), το οποίο είχε 150 μοναχές και ηγουμένη την ίδια. Διέθεσε όλη την περιουσία της για τη βοήθεια των συμπατριωτών της, την τόνωση του θρησκευτικού αισθήματος και της εθνικής συνείδησης. Ίδρυσε σχολεία, βιοτεχνικά και χειροτεχνικά εργαστήρια, νοσοκομεία και ορφανοτροφεία, απελευθέρωσε αιχμαλώτους και πρόσφερε βοήθεια σε γυναίκες σώζοντάς τις από τα χαρεμια. Στο μοναστήρι της έβρισκαν άσυλο και περίθαλψη Έλληνες και Τούρκοι.  
Οι τουρικικές αρχές προσπάθησαν να σταματήσουν τη δράση της και μάλιστα επετέθησαν και κατέλαβαν το μοναστήρι και συνέλαβαν την ίδια. Χάρη όμως στις ενέργειες ισχυρών χριστιανών αφέθηκε ελεύθερη και για ένα διάστημα κατέφυγε στην Άνδρο. Την ίδια εποχή ζήτησε και έλαβε οικονομική βοήθεια από την Γερουσία της Βενετίας (1583) για τη συντήρηση του μοναστηριού της. Αργότερα, ίδρυσε μοναστήρι στα Πατήσια (στο οποίο έδωσε το όνομα του Αγίου Ανδρέα), καθώς και στην Καλογρέζα και στο Χαλάνδρι.

Τη νύχτα της 2^ας προς 3^η Οκτωβρίου 1588, στο εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα που βρισκόταν στο μοναστήρι των Πατησίων, κατά τη διάρκεια ολονυχτίας για τη γιορτή του πολιούχου της Αθήνας Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, οι Τούρκοι εισέβαλαν στον ναό, άρπαξαν και βασάνισαν την Αγία Φιλοθέη. Μέσα στο ναό, μπροστά στο τέμπλο του, σώζεται η κολώνα, όπου η Αγία Φιλοθέη δέθηκε και μαστιγώθηκε. Οι μοναχές την μετέφεραν στη μονή της Καλογρέζας όπου, στις 19 Φεβρουαρίου 1589, άφησε την τελευταία της πνοή. Εκεί βρίσκεται σήμερα ο ναός της Αγίας Φιλοθέης, ενώ το όνομά της δόθηκε στο προάστιο των Αθηνών (Φιλοθέη). Το σκήνωμά της μεταφέρθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών, όπου φυλάσσεται σε ασημένια λάρνακα μέχρι σήμερα.

Εργασία που έγινε από τον Γ. Μ. και τη Σ. Μ. 

 

Η πλατεία Αμερικής

Πλατεία Αμερικής

Παλιά ονομαζόταν πλατεία Ανθεστηρίων γιατί οι Αθηναίοι πήγαιναν εκεί κάθε Πρωτομαγιά για να «πιάσουν το Μάη». Αγόραζαν λουλούδια και στεφάνια από τα λουλουδάδικα της περιοχής και διασκέδαζαν στα κέντρα μέχρι το πρωί.

Μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα, η πλατεία Αμερικής θεωρούνταν απομακρυσμένη περιοχή. Τα Πατήσια ήταν ένα καταπράσινο προάστιο γεμάτο κήπους, ελαιώνες και περιβόλια.  Οι Αθηναίοι πήγαιναν εκεί ημερήσιες εκδρομές με άμαξες και από το 1882 με τον ιπποτροχιόδρομο της γραμμής Σύνταγμα-Πατήσια, που έκανε τέρμα στην πλατεία Αμερικής.

Το 1887, η πλατεία μετονομάστηκε σε πλατεία Αγάμων, μάλλον γιατί ήταν χώρος ερωτικών συναντήσεων ανύπαντρων ζευγαριών. Κατά την εκδοχή του αρχιτέκτονα Κ. Μπίρη, η πλατεία πήρε το όνομα της, μετά από δημοσίευμα της Εφημερίδος των Κυριών της Καλλιρρόης Παρρέν, γιατί σε καφενείο της πλατείας σύχναζε μια παρέα άγαμων Αθηναίων. Όταν η εφημερίδα με δημοσίευμά της πρότεινε τη φορολογία των αγάμων, αυτοί αντέδρασαν έντονα. Ένα μέλος της παρέας, ο επιπλοποιός Γιώργος Περπινιάς, κάποια στιγμή υπέκυψε στον πειρασμό του γάμου και παντρεύτηκε. Όταν την επομένη του γάμου διαπίστωσε ότι η σύζυγός του ήταν δύστροπη, έφερε ένα κάρο φόρτωσε όλη την προίκα της, την έστειλε πίσω στους γονείς της και επανήλθε στην παρέα των αγάμων της πλατείας. Το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στην αθηναϊκή κοινωνία και η πλατεία πήρε το όνομα «Αγάμων».

Το 1927, με την υπ’ αριθμόν 905 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, μετονομάστηκε σε πλατεία Αμερικής προς τιμήν των ΗΠΑ για τον φιλελληνισμό που επέδειξαν.

 

Εργασία από την Κ. Π., Β΄ Γυμνασίου.

Η πλατεία Κολιάτσου

Η πλατεία Κολιάτσου

Βρίσκεται στα Πατήσια και περιβάλλεται από τις οδούς Πατησίων, Καλλινίκου και Σίφνου. Πήρε το όνομά της από τον Στυλιανό Κολιάτσο, στρατιωτικό και πολιτικό που έδρασε στο τρίτο τέταρτο του 19ου αιώνα. Η οικογένεια Κολιάτσου είχε κτήματα στην περιοχή που βρίσκεται σημερα η πλατεία και η ομώνυμη συνοικία.

Ο Κολιάτσος γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1830 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αποφοίτησε με άριστα. Από το 1862 ασχολήθηκε με την πολιτική. Έγινε πληρεξούσιος αντιπρόσωπος Αττικής στη Β΄ Εθνική Συνέλευση και έπαιξε σημαντικό ρολο στις συζητήσεις που έγιναν για το Σύνταγμα της χώρας. Εκλέχτηκε πολλές φορες βουλευτής. Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων (1866-1878) και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου (1866-1874). Πέθανε στην Αθήνα στις 5 Νοεμβρίου 1878.

 

Η πλατεία Κολιάτσου σήμερα

Εργασία από τους Αθ. Μ., Εν. Λ. και Νικ. Μ., της Β΄ Γυμνασίου.

  Η ιστορία του 8ου Γυμνασίου Αθηνών

    

     Ο Μιχαήλ Νομικός από την Αμοργό, μετανάστευσε στην Αίγυπτο όπου εργάστηκε σαν δημοσιογράφος. Αργότερα απέκτησε δικό του τυπογραφείο και έγινε εκδότης της εφημερίδας «Κάϊρον». Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1882, αγόρασε ακίνητο στην περιοχή της Ομόνοιας (Μενάνδρου και Βηλαρά) και κτήμα επτά στρεμμάτων στην περιοχή Πατησίων όπου έκτισε το σπίτι του. Πριν πεθάνει, τον Μάιο του 1900,  κληροδότησε στον Δήμο Αθηναίων ολόκληρο το κτήμα του στα Πατήσια με τον όρο «να ιδρύση εν τω κτήματι τούτω οιαδήποτε σχολεία αρρένων και θηλέων, κατά το νεώτατον σύστημα, εις τα οποία να τεθεί το όνομα Μιχαήλ Κ. Νομικός». Τα έξοδα συντήρησης των «Εκπαιδευτήριων Μ. Κ. Νομικός» θα καλύπτονταν από εισοδήματα του ακινήτου της οδού Μενάνδρου και Βηλαρά. 

     Για πολλά χρόνια το κτήμα του Νομικού έμεινε αναξιοποίητο. Μόνο το 1916, στέγασε, για δύο περίπου μήνες, ένα υπαίθριο σχολείο για προφυματικά παιδιά. Το 1926 μέσα στο κτήμα Νομικού θεμελιώθηκε ένα μεγάλο σχολικό συγκρότημα το οποίο ολοκληρώθηκε το 1931. Αρχιτέκτονας ήταν ο Γεώργιος Πάντζαρης, ένας από τους πρώτους αποφοίτους της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ. Το έργο κόστισε 13.333.000 δραχμές και είχε όγκο 27.522 κυβικά μέτρα. Η κυβέρνηση Βενιζέλου με υπουργό Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου είχε καταφέρει να πάρει δάνειο από μια σουηδική εταιρεία και να χτίσει πολλά σχολεία σε όλη την Ελλάδα.

   Στο νέο σχολικό κτίριο μεταφέρθηκε το Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών που στεγαζόταν στην οδό Επτανήσου στην Κυψέλη. Οι μαθητές μπήκαν στο σχολείο και ξεκίνησαν τα μαθήματα πριν τελειώσουν οι οικοδομικές εργασίες και πριν γίνουν τα επίσημα εγκαίνια (25 Σεπτεμβρίου 1930). Οι πρώτοι μαθητές περιέγραφαν το σχολείο τους ως το μεγαλύτερο, ωραιότερο και πιο μοντέρνο της Αθήνας. Και αυτό ήταν αλήθεια γιατί το κτίριο ήταν μεγάλο, οι αίθουσες ευρύχωρες και ηλιόλουστες, είχε εργαστήρια φυσικής, χημείας, ξυλουργικής και χειροτεχνίας, θέατρο με σκηνή, αυλαία και παρασκήνια, υπόστεγο γυμναστήριο, σχολικά λουτρά, μαγειρείο, αποθήκες τροφίμων και πολύ μεγάλο προαύλιο. 

 

Από τις πρώτες εργασίες των μαθητών της ομάδας τοπικής ιστορίας του 8^ου Γυμνασίου.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "7 ΗΜΕΡΕΣ" ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ (ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 1999)

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ

                                                                                                                               ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΡΑΒΗΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ 8ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ.                 

 -------------------------------------------------------------------------------



ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΟΡΟΦΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΠΟ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΡΟΑΥΛΙΟ ΤΟΥ 8ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

  ΠΡΟΤΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΝΟΜΙΚΟΥ  

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ  ΤΟΥ 8ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ