Τοπική Ιστορία 8ου Γυμνασίου Αθηνών: Ο Άγιος Λουκάς Πατησίων

Βρίσκεται στην οδό Πατησίων 289 και Αγίου Λουκά.

Χτίστηκε πάνω στα ερείπια παλαιότερης Μονής του Αγίου Λουκά. Οι εργασίες ανέγερσης του ναού ξεκίνησαν το 1864 και διήρκεσαν μέχρι το 1870. Τότε τα Πατήσια ήταν μια περιοχή γεμάτη περιβόλια και ανθόκηπους με λίγες εξοχικές επαύλεις, που ανήκαν σε πλούσιους Αθηναίους. Τα εγκαίνιά του έγιναν το 1870. Το 1928 επεκτάθηκε προς δυσμάς και το 1934 επεκτάθηκε η πρόσοψή του με την προσθήκη του εξώστη, των καμπαναριών και των κλιμάκων τους.

Πρόκειται για ένα ιστορικό μνημείο, έργο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, ο οποίος ήρθε στην Αθήνα το 1861 και επίβλεψε το κτίσιμο πολλών δημοσίων κτιρίων, όπως η Ακαδημία Αθηνών (σε σχέδια Θεόφιλου Χάνσεν) και η αποκατάσταση του Καλλιμάρμαρου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Επίσης έκτισε σε δικά του σχέδια πολλές ιδιωτικές κατοικίες και πολλούς ναούς.

Ο ρυθμός του ναού είναι βυζαντινός εγγεγραμμένος σταυροειδής μετά τρούλλου.

Το τέμπλο κατασκευάστηκε με σχέδια του Τσίλλερ, όχι από μάρμαρο αλλά από γύψο όπως και τα κιονόκρανα των τεσσάρων μεγάλων μαρμάρινων πεσών που στηρίζουν τον τρούλλο. Σπουδαιότερες αγιογραφίες είναι ο Παντοκράτωρ, οι δεσποτικές εικόνες του τέμπλου, καθώς και η Πλατυτέρα (1950). Οι αγιογραφημένες εικόνες του Κυρίου και των Ευαγγελιστών του Άμβωνα είναι από τα αρχικά έργα του Φώτη Κόντογλου. Η υπόλοιπη αγιογράφηση του Ναού έγινε από τον αγιογράφο Κωνσταντίνο Κωστή και ολοκληρώθηκε το 1963. Όλος ο Ναός είναι αγιογραφημένος σε φύλλο χρυσού.